Skip to content

Fiosrachadh mu dheidhinn luadhadh

Goireasan

Goireasan priont
Gheibh sibh na stuthan-taic agus copaidh den tàr-sgrìobhadh/sgriopt airson priontadh an seo.

[wpdm_package id=\’1017\’ template=\’5d039faa7c072\’]

[wpdm_package id=\’1480\’ template=\”5d039faa7c072\”]


 http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/73036/1

Èist ris an earrainn agus freagair na ceistean, a’ cleachdadh nam faclan agad fhèin. Cairistìona Sheaghach agus Peigi Mhoireasdan, à Àird Àsaig anns na Hearadh, a’ bruidhinn ri Mòrag NicLeòid (Sgoil Eòlais na h-Alba).

  1. Dè bhiodh ann às dèidh an luadhaidh?
  2. Am biodh bodach a’ cruinneachadh anns an taigh?
  3. Dè an comas a bha aig màthair Cairistìona?
  4. Dè an aois a bha Cairistìona nuair a chaidh i dhan a’ chiad luadhadh aice?
  5. Carson a ghluais iad Cairistìona gu ceann na clèithe?
  6. An robh iad a’ faighinn pàigheadh airson na h-obrach seo?
  7. Cia mheud a bhiodh a’ suidhe aig a’ chlèith?
  8. Dè nach robh iad ag iarraidh gun tachradh dhan chlò?
  9. Dè bha iad a’ cleachdadh airson an clò a thomhas?

Briathrachas

luadhadh – a’ deasachadh clò le bhith ga nighe agus ga bhualadh
mnathan-luadhaidh – na boireannaich a dhèanadh luadhadh
meadhan na clèithe – a’ chliath: am bòrd a bhiodh ga chleachdadh airson luadhadh
cromadh – aonad-tomhais, a’ cleachdadh corraig

Luadhadh
’S e obair chruaidh, mhì-chàilear a bh’ anns an luadhadh, ged a dhèanadh iad tlachdmhor e le bhith a’ gabhail òrain, agus a’ dèanamh cèilidh às a dhèidh. Bhiodh an clò air a bhogadh ann an siabann agus maistir, air a chleachdadh mar amòinia, mus deach a bhualadh air a’ bhòrd. Mar thoradh, bha an clò uabhasach fhèin trom, agus airson an cuideachadh leis an obair bhiodh na boireannaich a’ gabhail òrain luaidh. Dh’fheumadh na h-òrain deagh ruitheam. Bha cuid dhiubh gu math spòrsail. Tha na ceudan de dh’òrain luaidh air làrach-lìn Tobar an Dualchais.

Cruthachadh is Dealbhadh

Èist ri grunn mhath de dh’òrain luaidh on tasglann aig Tobar an Dualchais. Dèan òran luaidh ri fonn traidiseanta. Dèan clàradh dheth.

Notaichean & Freagairtean

Freagairtean

  1. Dannsa, òrain agus pìobaireachd.
  2. Bhitheadh. Bhiodh an taigh làn bhodach.
  3. Bha i math air seinn.
  4. Dusan bliadhna a dh’aois.
  5. Bha i cho beag ’s nach ruigeadh i meadhan na clèithe.
  6. Cha robh. Bha airgead gann, ach bhiodh iad a’ cuideachadh a chèile.
  7. Ochdnar no deichnear; còignear air gach taobh.
  8. Cha robh iad ag iarraidh gum biodh e ro chaol.
  9. An cromadh.

Na Fiosraichean
Peigi Mhoireasdan (1901-1988). Rugadh i ann an Àird Àsaig anns na Hearadh. B’ e bean-taighe a bh’ innte.

Cairistìona Sheaghach (1907-1996). Rugadh agus thogadh i ann an Àird Àsaig anns na Hearadh. B’ e bean-taighe a bh’ innte.

Geàrr-chunntas
Bhiodh Cairistìona agus Peigi an làthair nuair a bha luadhadh a’ dol a-staigh aca. Bhiodh iad a’ falbh a luadhadh air feadh a’ bhaile cuideachd. Bhiodh dannsa ann às a dhèidh, le òrain agus pìobaireachd cuideachd. Bhiodh na bodaich a’ cruinneachadh airson an t-seinn a chluinntinn aig an luadhadh. Fiosrachadh mun luadhadh fhèin.

Ceanglaichean

Tha an t-uabhas de dh’òrain luaidh air làrach-lìn Tobar an Dualchais. Seo feadhainn dhiubh:

O Horò ’Ille Dhuinn
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/96412/1
le Cairistìona Sheaghach.

Hè Mo Leannan, Hò Mo Leannan
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/96569/1
le Cairistìona Sheaghach.

Dh’Èirich Mise Moch ro Latha
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/73042/1
le Peigi Mhoireasdan.

Horò ho hù ill Anna Bheag
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/73146/1
le Peigi Mhoireasdan.

Tha Latha An-diugh
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/73155/1
le Peigi Mhoireasdan.

Òran Luaidh
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/94518/1
le Ruairidh Caimbeul.

Hoireann Ò, Ho-ri Horò
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/95037/1
le Ruairidh Caimbeul.

Hòrò Mo Chuachag
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/94521/1
le Ruairidh Caimbeul.

Bheir Soraidh Bhuam dha na Hearadh</br />
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/95419/1
leis an Urr. Uilleam MacMhathain.

Mhòrag ’s na Hòro-gheallaidh
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/102159/1
le Gormshuil NicCoinnich.