Fiosrachadh mu dheidhinn luadhadh
Goireasan
Goireasan priont
Gheibh sibh na stuthan-taic agus copaidh den tàr-sgrìobhadh/sgriopt airson priontadh an seo.
[wpdm_package id=\’1017\’ template=\’5d039faa7c072\’]
[wpdm_package id=\’1480\’ template=\”5d039faa7c072\”]
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/73036/1
Èist ris an earrainn agus freagair na ceistean, a’ cleachdadh nam faclan agad fhèin. Cairistìona Sheaghach agus Peigi Mhoireasdan, à Àird Àsaig anns na Hearadh, a’ bruidhinn ri Mòrag NicLeòid (Sgoil Eòlais na h-Alba).
- Dè bhiodh ann às dèidh an luadhaidh?
- Am biodh bodach a’ cruinneachadh anns an taigh?
- Dè an comas a bha aig màthair Cairistìona?
- Dè an aois a bha Cairistìona nuair a chaidh i dhan a’ chiad luadhadh aice?
- Carson a ghluais iad Cairistìona gu ceann na clèithe?
- An robh iad a’ faighinn pàigheadh airson na h-obrach seo?
- Cia mheud a bhiodh a’ suidhe aig a’ chlèith?
- Dè nach robh iad ag iarraidh gun tachradh dhan chlò?
- Dè bha iad a’ cleachdadh airson an clò a thomhas?
Briathrachas
luadhadh – a’ deasachadh clò le bhith ga nighe agus ga bhualadh
mnathan-luadhaidh – na boireannaich a dhèanadh luadhadh
meadhan na clèithe – a’ chliath: am bòrd a bhiodh ga chleachdadh airson luadhadh
cromadh – aonad-tomhais, a’ cleachdadh corraig
Luadhadh
’S e obair chruaidh, mhì-chàilear a bh’ anns an luadhadh, ged a dhèanadh iad tlachdmhor e le bhith a’ gabhail òrain, agus a’ dèanamh cèilidh às a dhèidh. Bhiodh an clò air a bhogadh ann an siabann agus maistir, air a chleachdadh mar amòinia, mus deach a bhualadh air a’ bhòrd. Mar thoradh, bha an clò uabhasach fhèin trom, agus airson an cuideachadh leis an obair bhiodh na boireannaich a’ gabhail òrain luaidh. Dh’fheumadh na h-òrain deagh ruitheam. Bha cuid dhiubh gu math spòrsail. Tha na ceudan de dh’òrain luaidh air làrach-lìn Tobar an Dualchais.
Cruthachadh is Dealbhadh
Èist ri grunn mhath de dh’òrain luaidh on tasglann aig Tobar an Dualchais. Dèan òran luaidh ri fonn traidiseanta. Dèan clàradh dheth.
Notaichean & Freagairtean
Freagairtean
- Dannsa, òrain agus pìobaireachd.
- Bhitheadh. Bhiodh an taigh làn bhodach.
- Bha i math air seinn.
- Dusan bliadhna a dh’aois.
- Bha i cho beag ’s nach ruigeadh i meadhan na clèithe.
- Cha robh. Bha airgead gann, ach bhiodh iad a’ cuideachadh a chèile.
- Ochdnar no deichnear; còignear air gach taobh.
- Cha robh iad ag iarraidh gum biodh e ro chaol.
- An cromadh.
Na Fiosraichean
Peigi Mhoireasdan (1901-1988). Rugadh i ann an Àird Àsaig anns na Hearadh. B’ e bean-taighe a bh’ innte.
Cairistìona Sheaghach (1907-1996). Rugadh agus thogadh i ann an Àird Àsaig anns na Hearadh. B’ e bean-taighe a bh’ innte.
Geàrr-chunntas
Bhiodh Cairistìona agus Peigi an làthair nuair a bha luadhadh a’ dol a-staigh aca. Bhiodh iad a’ falbh a luadhadh air feadh a’ bhaile cuideachd. Bhiodh dannsa ann às a dhèidh, le òrain agus pìobaireachd cuideachd. Bhiodh na bodaich a’ cruinneachadh airson an t-seinn a chluinntinn aig an luadhadh. Fiosrachadh mun luadhadh fhèin.
Ceanglaichean
Tha an t-uabhas de dh’òrain luaidh air làrach-lìn Tobar an Dualchais. Seo feadhainn dhiubh:
O Horò ’Ille Dhuinn
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/96412/1
le Cairistìona Sheaghach.
Hè Mo Leannan, Hò Mo Leannan
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/96569/1
le Cairistìona Sheaghach.
Dh’Èirich Mise Moch ro Latha
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/73042/1
le Peigi Mhoireasdan.
Horò ho hù ill Anna Bheag
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/73146/1
le Peigi Mhoireasdan.
Tha Latha An-diugh
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/73155/1
le Peigi Mhoireasdan.
Òran Luaidh
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/94518/1
le Ruairidh Caimbeul.
Hoireann Ò, Ho-ri Horò
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/95037/1
le Ruairidh Caimbeul.
Hòrò Mo Chuachag
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/94521/1
le Ruairidh Caimbeul.
Bheir Soraidh Bhuam dha na Hearadh</br />
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/95419/1
leis an Urr. Uilleam MacMhathain.
Mhòrag ’s na Hòro-gheallaidh
http://www.tobarandualchais.co.uk/gd/fullrecord/102159/1
le Gormshuil NicCoinnich.