An Iolaire 1919 ~ 2019
Aig 1.55m air a’ chiad latha den Fhaoilleach 1919, bhuail HMY Iolaire ann an sgeirean ris an canar Biastan Thuilm ’s i a’ tighinn faisg air caladh Steòrnabhaigh.
Bha 280 maraiche air bòrd ’s iad a’ tilleadh a Leòdhas agus dha na Hearadh an dèidh a’ Chogaidh Mhòir. Chaill 201 am beatha san tubaist, ’s iad cho faisg air a’ phort ’s gun robh na solais rim faicinn. Thug an call buaidh uabhasach air na h-eileanan airson grunn adhbharan.
Air na duilleagan a leanas tha goireasan sgoile a tha a’ comharrachadh nan ceud bliadhna bho thachair an call nach tèid à cuimhne a chaoidh.
An Turas
Leugh an sgeulachd mu Chall na h-Iolaire agus faigh a-mach tuilleadh mun dòigh san deach HMY Iolaire fodha.
An Turas
Planadh agus measadh
Duilleag Planaidh
Plana - Tar-shealladh
Fèin-mheasadh
Plana - Pearsanta
Plana - Clas
Fèin-mheasadh - cairtean
An Cogadh Mòr
An Cogadh Mòr
ACM Leugh & Freagair
Cogadh, Connspaid & Còrdadh
Cairtean
Seantansan
Seantansan le freagairtean
HMY IOLAIRE
Clàr-fiosrachaidh
Carragh-cuimhne na h-Iolaire
Rannsachadh teaghlaich
DUILLEAG CHEISTEAN
Seantansan
Ceistean
Gasaet Steòrnabhaigh
BUILEAN SOIRBHEACHAIDH PÀIPEIR-NAIDHEACHD
Cairtean Cur an Òrdugh
Bhidiothan
Mgr Chris Moireach, Steòrnabhagh (YouTube)
A’ Bh-uas Catrìona NicLeòid ag innse na chuala i mun Iolaire bho h-athair, Dòmhnall MacIllinnein, Tolstadh. (Point Media Earr, an clàradh fuaim tùsail le Catrìona Aitken)
Bàrdachd agus Òrain
Is e Raoir Reubadh an Iolaire agus Banntrach Cogaidh dhà den iomadh pìos bàrdachd a chaidh a sgrìobhadh an dèidh mòr-thubaist na h-Iolaire.
Raoir Reubadh an Iolaire
Banntrach Cogaidh
Banntrach cogaidh - Ceistean
Banntrach cogaidh - Cairtean
Raoir Reubadh an Iolaire le Ceitidh Ghreumach (1)
Raoir Reubadh an Iolaire le Ceitidh Ghreumach (2)
Cunntasan dhaoine a thàinig às beò
Sgeulachd Iain F MhicLeòid
Am Patch sa chrann
Cunntasan
Èist ri cunntasan cuid de na maraichean a bha air bòrd na h-Iolaire air Oidhche na Bliadhn’ Ùire.
GNÌOMH – STÒIRIDH AGUS POSTAIR
Mapaichean
Combaistean
Dh’fhosgail Bataraidh an RNR ann an Steòrnabhagh ann an 1878. B’ ann an seo a chaidh na mìltean mòra de dh’fhireannaich à Leòdhas, na Hearadh agus Ros an Iar a thrèanadh airson na seirbheis aca sa Chabhlach Rìoghail.
Bha an t-eòlas agus na sgilean aig muinntir nan eilean air leth feumail nuair a ghabh iad ann an Cùl-chuideachd a’ Chabhlaich Rìoghail.
Nuair a chaidh riaghailtean ùra a chur an sàs ann an 1904, bha e an uair sin riatanach gun robh iadsan a bha airson gabhail san RNR air chomas Beurla a bhruidhinn agus a thuigsinn, an ainm a sgrìobhadh agus a bhith air co-dhiù dà bhliadhna a chur seachad aig muir agus a bhith mion-eòlach air a’ chombaist.
Seo combaistean agus na h-àirdean sa Ghàidhlig…
Combaist – 8 Puingean
Combaist – 16 Puingean
Combaist – Bàn airson notaichean
Cùrsaichean air combaist
A' togail cùrsa
Chaidh ceathrar mhic le Iain agus Iseabail Chaimbeil an gairm dhan chogadh aig àm a’ Chiad Chogaidh Mhòir.
Bha triùir de na mic aca, Murchadh, Ruairidh agus Tormod san arm agus bha Ailig Iain sa Chabhlach Rìoghail. Chailleadh Murchadh ann am Palastain ann an 1917 agus chaochail Tormod san ospadal ann am Manchester ann an 1916. Chaidh Ruairidh a dhroch mhilleadh le gas ach thàinig e beò às. Dà bhliadhna an dèidh sin, agus an cogadh air a thighinn gu ceann, chaill Ailig Iain a bheatha an uair a bha e a’ tilleadh dhachaigh a Leòdhas air an HMY Iolaire.
Sgrìobh Iain, am balach a b’ òige san teaghlach, cumha dha bhràthair anns a bheil e ag innse cho tiamhaidh ’s a bha e a bhith a’ sireadh corp a bhràthar sìos is suas nan cladaichean. Cha deach corp Ailig Iain a lorg a riamh.
Craobh-teaghlaich
Craobh-teaghlaich le beàrnan
Fiosrachadh teaghlaich
Cruthaich a’ chraobh-teaghlaich agad fhèin
Cruthaich a’ chraobh-teaghlaich agad fhèin 2
Slighe Chrom-lusan Ceann a Tuath Leòdhais
A’ cruthachadh loidhne-tìme
An Teaghlach Agam Fhèin
Marbhrann do Ailig Iain Caimbeul
Mar a ghluais an teaghlach Caimbeul
Tàbost, Nis, baile ann an Leòdhas
Loidhne-tìme mu mo dheidhinn fhèin
CEISTEAN EADAR-GHNÌOMHACH
Stòr Fhaclan
An Cogadh Mòr
An Aimsir
An Iolaire
Faireachdainnean
Aig an taigh
