Pròiseact an Dàrna Cogaidh
Chaidh an goireas eadar-chuspaireil seo a chruthachadh airson taic a thoirt do luchd-teagaisg an cuspair seo a lìbhrigeadh le clasaichean 4-7 sa bhun-sgoil.
Tha planaichean agus goireasan feumail ann a tha a’ ceangal ris na cuspairean a leanas: A’ planadh Cuspair, Aig an Dachaigh, Fògradh Chloinne, Anne Frank, Am Blitz, Prìosanaich Cogaidh, Obair nam Mnathan, Latha a’ Chuimhneachaidh.
Toiseach a’ Chogaidh
Neville Chamberlain - 11.15m, 3 Sultain, 1939
Toiseach a’ Chogaidh
Bliadhnaichean an dèidh a’ Chiad Chogaidh cha robh an t-sìth anns an Roinn Eòrpa ach cugallach.
Bha Adolf Hitler ag obair gus a’ Ghearmailt a dhèanamh na dùthaich chumhachdach agus ged a rinn riaghaltasan Bhreatainn agus dùthchannan Eòrpach eile an dìcheall stad a chur air, dh’ fhaillich orra, agus leis sin thòisich cogadh cho mòr ’s cho cosgail ’s a bha riamh ann an eachdraidh a’ chinne-daonna.
“Tha an dùthaich seo a’ cogadh ris a’ Ghearmailt…”
Aig An Dachaigh
Cò ris a bha e coltach a bhith beò ann am Breatainn aig àm a’ chogaidh?
- Am Fògradh
- An Sgoil
- Raiseanadh
- Cur-seachadan
- An Dubhadh
- Fasgaidhean Anderson agus masgaichean-gas
- Feachd na Dùthcha
Am Blitz
Fhuair sluagh Bhreatainn rabhadh anns an t-Sultain 1939 dùil a bhith aca ri ionnsaighean-adhair.
Dè an sgrios a rinn a’ Luftwaffe air bailtean Bhreatainn oidhche an dèidh oidhche agus dè na h-oidhirpean a chaidh a dhèanamh gus daoine a dhìon bho bhomaichean feachd-adhair na Gearmailt?
Blitz Bruaich Chluaidh
Nam b’ e an-dè an-diugh, ciamar a chluinneamaid naidheachdan a’ chogaidh?
Dè th’ ann an Twitter agus ciamar a bhios daoine ga chleachdadh gus teachdaireachdan a chur agus a leughadh.
Ionnsaich mun dòigh anns am bi naidheachdan air an sgaoileadh air na meadhanan sòisealta.
Silhouette
’S iomadh ìomhaigh cogaidh a chì duine agus a dh’ fhuiricheas na inntinn.
Tha cuid de luchd-ealain air silhouette thogalaichean sònraichte agus measgachadh dhathan a chleachdadh gus buaidh a’ mhillidh agus ionnsaighean a’ Bhlitz a thoirt gu aire dhaoine.
Artaigil pàipeir-naidheachd
Seall ri eisimpleirean de sheann phàipearan-naidheachd bho àm a’ chogaidh gus faicinn an dreach a bh’ orra agus an stoidhle sgrìobhaidh a bh’ aig an luchd-naidheachd aig an àm agus smaoinich mu na h-ionnsaighean a thug bomairean Gearmailteach air factaraidhean armachd agus gàrraidhean shoithichean Taobh Chluaidh.
Foghlam Alba – The Clydebank Blitz
Beòthachadh
Dè na h-ìomhaighean a thig gu d’ aire nuair a smaoineachas tu air a’ Bhlitz?
Cothrom an seo beò-dhealbh mun Bhlitz a chruthachadh a’ cleachdadh stiall film, dealbh 3D no taois.
Anne Frank
Rugadh Anneliese Marie Frank ann am Frankfurt am Main sa Ghearmailt air 12ra An t-Ògmhios 1929.
Ghluais Otto Frank a theaghlach gu sàbhailteachd ann an Amsterdam anns An Òlaind nuair a bha e foilleasach gu robh gràin aig Hitler agus aig ceannardan Nadsaidheach eile air Iùdhaich agus gun robh iad a’ dèanamh leth-bhreith air feadhainn eile a bha, nam beachdsan, a’ cumail na dùthcha air ais.
Chaidh leabhar-latha a thoirt do dh’Anne Frank air a co-là breith nuair a bha i 13 bliadhna.
Sgrìobh i leabhar-latha fad còrr air dà bhliadhna nuair a bha i fhèin agus a teaghlach air falach bho na feachdan Nadsaidheach ann an Amsterdam.
Sgrìobh i mu cuingealachadh agus a bhith a’ call saorsa ri linn a bhith am falach bho na Gearmailtich.
Beatha le Buaidh – Anne Frank
Clann air Fògradh
Chaidh an t-òrdugh ‘Dèanaibh fògradh air ball’ a thoirt seachad aig 11.07m Diardaoin 31 Lùnastal 1939.
Mar thoradh air seo chaidh faisg air 3,000,000 leanabh a ghluasad à mòr-bhailtean agus à bailtean Bhreatainn ann an iomairt Opairèisean Pied Piper, gus faighinn air falbh bho bhomairean na nàmhaid.
Prìosanaich Cogaidh
Bha sinn a’ coiseachd a h-uile latha, fad trì seachdainean.”
PoWs
Èist ri seann ghaisgich ag innse mar a thachair dhaibh nuair a chaidh an glacadh agus an cur an grèim mar phrìosanaich ann an campaichean-cogaidh sa Phòlainn.
Tobar an Dualchais – 24665
Tha dithis shaighdearan à Uibhist a Tuath ag innse mar a thachair às dèidh dhaibh a bhith air an glacadh aig na Gearmailtich aig St Valery ann an 1940: mar a chaidh an toirt nam prìosanaich-cogaidh gu campaichean anns a’ Phòlainn, far an robh iad an greim gu 1945.
Tobar an Dualchais – 5747
Chaidh Seonaidh MacIllIosa gu Cardiff airson deireadh-seachdain airson cruinneachadh de sheann eòlaichean; prìosanaich cogaidh a bha air a bhith còmhla ris ann an campa Milag Nord ann an ceann a tuath na Gearmailt eadar 1941 agus 1945.
Èisteachd loidhne tìm agus leabhar latha
Èisteachd, aithisg
Obair nam Mnathan Aig Àm A’ Chogaidh
Leis gun deach barrachd is barrachd fhireannach a thogail dha na feachdan armaichte, cha robh gu leòr air fhàgail gus na factaraidhean a chumail a’ dol, no tuathanasan a chumail a’ fàs biadh.
Dh’fheumadh boireannaich an obair a b’ àbhaist do fhireannaich a dhèanamh a ghabhail os làimh.
Foghlam Alba – Mnathan an Fhiodha agus Caileagan Fearainn
Taigh-tasgaidh nan Gàidheal – Obair Àm-cogaidh Anna NicDhòmhnaill
- An WRNS – Seirbheis Cabhlach Rìoghail nam Ban
- An ATS – Seirbheis Taic Dhùthchail
- An WAAF – Feachd-adhair Taic nam Ban
- An WLA – Feachd Fearainn nam Ban (Feachd Fearainn na h-Alba, ann an Alba)
Luchdaich a-nuas
Aig dol fodha na grèine…
Latha a’ Chuimhneachaidh
Air Latha a’ Chuimhneachaidh bidh daoine a’ cur urram air na milleanan a chaidh às an rathad ann an diofar chogaidhean o sguir a’ Chiad Chogadh.
Tha dà mhionaid de shàmhchair ga chumail aig 11m air an 11mh den t-Samhain, ach carson a tha seo agus dè bhios a’ tachairt aig Seirbheis Cuimhneachaidh?
Latha a’ Chuimhneachaidh (MS Sway)
